Τον Νοέμβριο του 2017 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το πρώτο Διεθνές συνέδριο για την ελληνιστική κοινή, τις κοινές και τη διαμόρφωση της κοινής νεοελληνικής, στο πλαίσιο των ετήσιων διεθνών συνεδρίων για τη διαχρονική και διατοπική μελέτη της ελληνικής γλώσσας, που διοργανώνει το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη).
Το Συνέδριο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του κορυφαίου Έλληνα γλωσσολόγου Μιχάλη Σετάτου (1929-2017), που διετέλεσε μέλος του ΔΣ του Ινστιτούτου από το 1973 μέχρι τον θάνατό του, στις 3 Ιουλίου του 2017.
Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών (Παρασκευή & Σάββατο, 3-4 Νοεμβρίου) και η διοργάνωση μεταδόθηκε διαδικτυακά μέσω live streaming, ενώ είναι διαθέσιμα και τα δύο βίντεο του Συνεδρίου: [1] Παρασκευή & [2] Σάββατο [πατήστε τα μπλέ κείμενα για να ανοίξετε τα λίνκ].
 |
| ΑΦΙΣΑ |
Με το συνέδριο αυτό ολοκληρώθηκε ο πρώτος τριετής κύκλος των συνεδρίων του Ινστιτούτου για τη διαχρονική και διατοπική μελέτη της ελληνικής και στις εργασίες του συμμετείχαν ερευνητές με διεθνή αναγνώριση και διακεκριμένη προσφορά στις περιοχές αυτές, όπως οι David Britain [University of Bern, Switzerland], Ranko Bugarski [University of Belgrade, Serbia], Peter Trudgill [University of Fribourg, Switzerland], Χριστόφορος Χαραλαμπάκης [Πανεπιστήμιο Αθηνών] κ.ά.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΕΔΩ:
Ένα συνέδριο καλείται να απαντήσει σε γνωστά ερωτήματα που απασχολούν τον χώρο, αλλα και να διευρύνει τον κύκλο των ερωτημάτων προσανατολίζοντας την έρευνα σε λιγότερο ερευνημένες ή και σε ανεξερεύνητες κατευθύνσεις. Τα διευρυμένα ερωτήματα μπορούν να ενταχθούν σε τέσσερις θεματικές ενότητες:
1. Ελληνιστική Κοινή
Ποιός είναι ο αρχικός χώρος διαμόρφωσης της Κοινής; Σε ποιό βαθμό συνέβαλαν στη διαμόρφωσή της παλιότερες μορφές λογοτεχνικής κοινής; Η επίδραση των άλλων διαλέκτων στην αττική ήταν προφορική ή γραπτή; Η προφορική Κοινή ήταν ομοιογενής, όπως ήταν η γραπτή; Σε ποιό βαθμό συνέβαλαν στη διαμόρφωσή της (ιδιαίτερα της προφορικής Κοινής) οι τοπικές κοινές; Σε ποιό βαθμό επηρέασε την εξέλιξή της η διαδικασία πρωτοτυποποίησής της; Οι απλοποιήσεις που παρατηρούνται στη φωνολογία και τη μορφολογία είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας που οδήγησε στην εμφάνισή της (koineization) ή αποτελούν φυσική, εσωτερική εξέλιξη της αττικής; Είναι επαρκή τα γλωσσικά κριτήρια που χρησιμοποιούμε για τον καθορισμό της διαλεκτικής της βάσης;
2. Θεωρητικά προβλήματα
Ποιά είναι η σχέση της ελληνιστικής κοινής με τις κοινές; Ποιά είναι τα πιό πρόσφορα κριτήρια για μιά τυπολογία κοινών; Ποιά είναι η θέση και ο ρόλος των τοπικών κοινών πρίν απο τη διαμόρφωση της κοινής και μετά τη διαμόρφωσή της; Ποιές είναι οι συνέπειες της διγλωσσίας στη διαμόρφωση της κοινής; Τί ρόλο παίζουν στη διαμόρφωση της κοινής οι ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις; Ποιά είναι τα κίνητρα για την αμφισβήτηση της διαλεκτικής βάσης μιάς κοινής;
3. Κοινή Νεοελληνική [ΚΝΕ]
Πότε και πού διαμορφώνεται η ΚΝΕ; Έχει μονοδιαλεκτική ή πολυδιαλεκτική βάση; Πότε διαμορφώνονται οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες (ισχυρά οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά κέντρα) και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά που ευνοούν την εμφάνιση της ΚΝΕ; Ποιά είναι τα γλωσσικά κριτήρια που θα μας βοηθήσουν στον καθορισμό της διαλεκτικής βάσης της ΚΝΕ; Σε ποιό βαθμό η λόγια και η δημοτική λογοτεχνική παράδοση καθορίζουν την επιλογή των βασικών χαρακτηριστικών; Ποιός ο ρόλος των τοπικών κοινών; Ποιές είναι, άν υπάρχουν, οι ιδιαιτερότητες στη διαμόρφωση της ΚΝΕ; Πώς εντάσσεται η διαμόρφωση της ΚΝΕ στο ευρύτερο βαλκανικό πλαίσιο;
4. Οι κοινές στις βαλκανικές και σε άλλες χώρες
Υπάρχουν κοινά στοιχεία στη διαμόρφωση των κοινών στις βαλκανικές γλώσσες; Τί πλεονεκτήματα μας παρέχει η συγκριτική εξέταση της διαμόρφωσης της κοινής σε χώρες που εντάσσονται στο ίδιο ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο; Υπάρχουν στοιχεία που διαφοροποιούν τη διαμόρφωση των κοινών στις βαλκανικές γλώσσες απο την αντίστοιχη διαδικασία στις δυτικοευρωπαϊκές; Ποιά είναι η σχέση της διαμόρφωσης κοινών στις βαλκανικές γλώσσες με την αποβαλκανοποίηση;
